Sorumluluk Çocuğa Nasıl Öğretilir?

Sorumluluk sahibi, çalışkan çocuk yetiştirmek her bilinçli anne babanın idealidir. Ama bunun için daha bebeklik çağlarından itibaren anne babanın da çaba göstermesi gerekir. Her çocuğun karakteri ve algısı tabi ki farklıdır. Ama biz genele uyacak şekilde birkaç öneride bulunalım 🙂

Çocuğa küçük yaşta 1.5 yaşından itibaren sorumluluk verebilirsiniz. Çocuğun bezini değiştirdikten sonra eline verip “Hadi bunu çöpe atalım” diyerek eline verebilir, çöpe kendisinin atmasını sağlayabilirsiniz. Sonra da beraber elinizi yıkayarak hijyen alışkanlığını da kazandırmış olursunuz. Böylece bu sorumluluğun ona ait olduğunu hissettirebilirsiniz.

Ek gıdaya geçtiği zamanlarda, yine 1.5 yaş civarında yemeğini kendisinin yemesine engel olmayın. Ve 3 yaştan önce engelleyici kurallar koymayın. Çocuk zaten 3 yaştan önce bu kuralları anlamaz.

3 yaş civarında evinizin bazı yerlerini çocuğa göre dizayn etmeniz gerekebilir. Onun boyunun yetiştiği yerlere yapışkan askılar koyabilir ya da onun ayakkabıları için küçük boyutta ayakkabılıklar alabilirsiniz. Ama dikkat edin askılar için. Sivri uçlu olanlar yerine daha oval, yumuşak tasarımlı olanları seçin. Dışardan geldiğinizde montu çocuğa vererek kendi montunu kendi askısına asmasını, bu görevin ona ait olduğunu söylemelisiniz. Tabi bunlardan sonra çocuğa güler yüzlü bir “Aferin” çocukta gayret sonrası ödül mekanizmasını da oluşturacaktır. Zaten birkaç kez yaptırınca o bunun artık kendi işi olduğunu bilerek kendisi söylenmeden yapacaktır. Yine oyun sonrası oyuncaklarını sepete ya da kutusuna koyma görevini ona verebilirsiniz.

4 yaşında artık kural koyabilirsiniz. Mesela “Oynadığımız oyuncakları alıyoruz, diğerlerini yerine kaldırıyoruz” gibi. Mutfakta bulaşık makinesindeki temiz tabakları alıp size verme görevini verebilirsiniz. Bunu şarkı eşliğinde yaparsanız çok da eğlenecektir. Çatal bıçak gibi kesin ve sivri şeylerden sakınmak gerek tabi ki. Kız erkek çocuk ayrımı gözetmeden yemek öncesi sofraya tabak, ekmek götürme görevini verebilirsiniz. Dışarı çıkarken onlara kurallarımızı söyleyerek çıkmak en güzeli. Markette sadece bir tane şey alma hakkımız olduğunu söylersek çocukta o yaştan itibaren hem tutumluluk becerisi hem de irade gücü gelişmeye başlayacaktır. 6 – 11 yaş aralığında odasının düzen işi tamamen ona ait olabilir. Eşyaların yerlerine karar verirken onun fikrini alabilirsiniz. Ona görev verirken emir şeklinde değil teşvik edici şekilde yapmalısınız. Teşvik edecek şey de ödüldür. Tabi ki ödül her zaman maddi şeyler değildir. Onun yeteneğini övmek, cesaretlendirmek çocuk için paha biçilmez anılar olarak gelecekteki hayatında yerini alacaktır.